کد مطلب:77613 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:114
یعنی از خطبه ی امیرالمومنین علیه السلام است كه مذكور است در آن مكاییل و موازین، یعنی كیلها و وزنها، اگر چه موضع ذكر[1] آنها صریحه نقل نشده باشد، چنانكه داب ناقل است در اكثر خطب[2]: «عبادلله! انكم و ما تاملون من هذه الدنیا، اثویاء موجلون و مدینون مقتضون. اجل منقوص و عمل محفوظ. فرب دائب مضیع و رب كادح خاسر.» یعنی ای بندگان خدا! به تحقیق كه شما با آنچه را كه آرزو دارید از دنیا، میهمانهایی باشید مدت داشتگان و مدت ضیافت موقت، البته منقضی خواهد شد و قرض دارانید با طلب كاران كه البته مطالبه ی دین از شما خواهند كرد و آن اجل و مدت، مدتی است بسیار اندك و آن دین عمل و عبادتی است معین و مفروض و محفوظ، از تغییر و تبدیل، پس چه بسیار تعب و رنج برنده است كه ضایع كننده ی آن رنج است، به تقریب عدم استیفای شرایط تجارت و چه بسیار ساعی و تلاش كننده است در تجارت كه زیان كننده است، به تقریب ندانستن روش تحصیل منفعت. «و قد اصبحتم فی زمن لایزداد الخیر فیه الا ادبارا و لاالشر اقبالا و لا الشیطان فی هلاك الناس الا طمعا. فهذا اوان قویت عدته و عمت مكیدته و امكنت فریسته.» یعنی به تحقیق كه داخل در ایام روزگاری شدید كه زیاد نمی كند خیر و منفعت روزگار [صفحه 606] در آن مگر[3] روی گرداندن را و شر و مضرت در آن مگر روی آوردن را و شیطان در هلاكت مردمان مگر طمع را، پس آن زمان هنگامی است كه قوت گرفته است مایه ی معاش شیطان و به هر جا رسیده است مكر و حیله ی او و آسان گردیده است شكار كردن او. «اضرب بطرفك حیث شئت من الناس، فهل تبصر الا فقیرا یكابد فقرا، او غنیا بدل نعمه الله كفرا، او بخیلا اتخذ البخل بحق الله وفرا، او متمردا كان باذنه عن سمع المواعظ وقرا.» یعنی بینداز نگاه تو را در هر جایی كه بخواهی به سوی مردمان، پس نمی بینی تو مگر فقیر را كه رنج و مشقت می برد از جهت بی چیزی و یا بی نیازی را كه تغییر داده است شكر نعمت خدا را به كفران و یا بخیلی را كه برداشته است بخل به مال خدا را از برای خود به جهت وافر ساختن مال و یا سركش از اطاعت خدایی را كه گویا گوش او سنگین است از شنیدن وعظها. «این خیاركم و صلحاوكم؟ و این احراركم و سمحاوكم؟ و این المتورعون فی مكاسبهم و المتنزهون فی مذاهبهم؟» یعنی كجا باشند نیكان شما و صلحای شما و كجا باشند آزادگان شما و بخشندگان شما و كجا باشند پرهیزكاران در تجارت خود و پاكان در مذاهب خود؟ «الیس قد ظعنوا جمیعا عن هذه الدنیا الدنیه و العاجله المنغصه؟ و هل خلقتم الا فی حثاله لا تلتقی بذمهم الشفتان، استصغارا لقدرهم و ذهابا عن ذكرهم؟ فانا لله و انا الیه راجعون!.» یعنی آیا نیست كه به تحقیق كه كوچ كردند همگی از این سرای پست مرتبه و شتاب دارنده ی كدورت داشته شده؟ و واپس گذاشته نشدید شما مگر در میان مردم نخاله ی بد كه ملاقات نمی كنند دو لب با یكدیگر در مذمت ایشان از جهت حقارت و پستی رتبه ی ایشان و درگذشتن از گفتگوی ایشان؟ پس در چنین زمانی گوئیم (انا لله و انا الیه راجعون)[4] یعنی به تحقیق كه ما مملوك خداییم و به تحقیق كه ما راجع خواهیم شد به سوی ثواب و جزای خدا، یعنی راضی باشیم به مقدرات خدا. «ظهر الفساد، فلا منكر مغیر و لا زاجر مزدجر! ا فبهذا تریدون ان تجاوروا الله فی دار [صفحه 607] قدسه و تكونوا اعز اولیائه عنده؟ هیهات لا یخدع الله عن جنته و لا تنال مرضاته الا بطاعته. لعن الله الامرین بالمعروف التاركین له و الناهین عن المنكر العاملین به.» یعنی آشكارا گشت فساد در دین، پس آیا انكاركننده ی تغییر دهنده (ای) نیست و منع كننده ی ممنوع شونده (ای) نیست؟ پس با این حال اراده دارید كه مجاور گردید شما رحمت خدا را در سرای قدس او كه بهشت است؟ و باشید شما عزیزترین دوستان او در نزد او؟ هیهات چه بسیار دور است این آرزو و فریب نمی خورد خدا از جانب بهشت خود و رسیده نمی شود به رضای خدا مگر به طاعت و بندگی او. لعنت كند خدا كسانی را كه امر می كنند دیگران را به آنچه خدا امر كرده است و خود تارك باشند اوامر خدا را و لعنت كند خدا آن كسانی را كه نهی می كنند مردم را از منهیات خدا و خود عمل می كنند به آن. [صفحه 608]
و من خطبه له علیه السلام فی ذكر المكاییل و الموازین
صفحه 606، 607، 608.